Od 01.01.2020 uszczelnienia na poziomie UE w rozliczaniu transakcji VAT UE

Nowy rok przyniesie zmiany w rozliczaniu transakcji towarowych w ramach WDT i WNT. Do niekorzystnych zmian można przygotować się już dzisiaj. Najbardziej istotne oraz mające znaczenie praktyczne dla największej liczby przedsiębiorców są zmiany dotyczące zastosowania 0-proc. stawki VAT do dostaw wewnątrzwspólnotowych (WDT). Obowiązujące wymogi ulegają zaostrzeniu.

Dotychczas istniały wymogi formalne, które od nowego roku będą przesłankami materialnymi do stosowania stawki 0 proc. Zgodnie ze zmienionymi wymogami, aby zastosować stawkę 0% konieczne będzie podanie prawidłowego numeru VAT kontrahenta oraz prawidłowe wykazanie transakcji w informacji podsumowującej.

Dotychczas nieprawidłowości w tym zakresie stanowiły błędy o charakterze formalnym, ale nie powodowały negatywnych konsekwencji, natomiast prawo do zerowej stawki VAT było zachowywane.

Obecne zmiany zostały dokonane na poziomie Dyrektywy Unijnej i wprowadzone rozporządzeniem wykonawczym Rady UE do bezpośredniego stosowania. Zgodnie z nowymi wymogami stawka 0 proc. będzie mogła być stosowana wyłącznie w sytuacji, gdy kontrahent posiada i zadeklaruje prawidłowy numer identyfikacji dla celów VAT z innego kraju członkowskiego. Równolegle wprowadzono bezwzględny wymóg deklarowania transakcji w informacji podsumowującej i prawidłowego wykazania danej transakcji.

Znowelizowane rozporządzenie wykonawcze Rady UE ponadto szczegółowo wskazuje jakie dokumenty mogą być stosowane, aby wykazać że towar został wywieziony. Przepisy jednocześnie wprowadzają nową zasadę, że podatnik musi posiadać co najmniej dwa z nich, wydane przez dwie różne strony. W nowych warunkach - wykorzystywane dotychczas potwierdzenia i dowody mogą być niewystarczające do zastosowania stawki 0-proc. przy dostawach wewnątrzwspólnotowych.

Zgodnie z obecnymi wymogami podstawowe formy udokumentowania wywozu zależą od formy organizacji transportu.

Jeśli przewóz w ramach WDT jest zlecany przewoźnikowi:

1) dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju – w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi (spedytorowi),

2) specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.

W przypadku kiedy podatnik dokonujący WDT dokonuje transportu towarów we własnym zakresie tj. własnym środkiem transportu albo zleca transport lotniczy, to wówczas powinien posiadać specyfikację poszczególnych sztuk ładunku oraz dokument zawierający co najmniej:

1) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz nabywcy tych towarów;

2) adres, pod który są przewożone towary, w przypadku gdy jest inny niż adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania nabywcy;

3) określenie towarów i ich ilości;

4) potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę do miejsca znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

5)rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, którym są wywożone towary, lub numer lotu – w przypadku gdy towary przewożone są środkami transportu lotniczego.

Aby zmiany nie zaskoczyły przedsiębiorców należy już dziś dokonać weryfikacji numerów UE kontrahentów z UE i uszczelnić kontrolę wewnętrzną w celu usprawnienia obiegu dokumentów i bieżącego gromadzenia dokumentacji o transakcjach unijnych.

Rozważyć czy nie należałoby - pod rygorem sankcji - wprowadzić zmian w umowach z przewoźnikami, czy kontrahentami w zakresie spełnienia obowiązków dokumentacyjnych.

Wymóg prawidłowego dokumentowania został wprowadzony Dyrektywą 2006/112/WE Z 28.11.2006 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej oraz rozporządzeniem wykonawczym UE nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającym środki wykonawcze do Dyrektywy VAT. Najważniejsze, że dotyczy dwóch stron transakcji - dostawcy i odbiorcy. Dla transakcji WDT skutkował będzie brakiem możliwości zastosowania stawki 0%. Z kolei brak prawidłowego zadeklarowania transakcji w ramach WNT będzie skutkował koniecznością zastosowania krajowej stawki VAT u dostawcy z UE, od którego rozpoznajemy transakcję w ramach WNT.